Khi tiền lương đã không còn là vũ khí tối thượng
“Anh ơi, em nhận offer bên khác rồi, lương bằng bên mình nhưng em được training về AI”…
Không ít người lãnh đạo đứng ngất khi nghe tin một nhân sự có tâm rời đi, dù chẳng phải vì lương cao hơn. Mà vì một lý do nghe có vẻ… vô hề: Được đào tạo.
Nhưng trong thời đại khi sáng nhậu tin “AI thất nghiệp”, chiều nghe bàn chuyện “người trẻ nhảy việc”, thì đào tạo đã trở thành một trong những đòn bảo hiểm nhân tự đối với doanh nghiệp. Bài viết này sẽ mở ra 8 chiến lược đào tạo giúp giữ chân nhân tài, không phải bằng số 0 trên phiếu lương, mà bằng sự thấu hiểu.
1. Đào tạo: Vũ khí dài hạn hơn lương thưởng
Trong khi lương thưởng giống như một cái kẹo ngắn hạn, đào tạo là một chiếc bản đồ dài hạn. Nhân tài không chỉ cần được trả công xứng đáng, họ muốn cảm thấy mình đang tiến bộ, được trang bị, được trồng dưỡng.
Theo một báo cáo nội bộ ngành (bản tin Tinh Hoa 2024), 72% nhân sự rời bỏ doanh nghiệp trong vòng 2 năm đầu vì “thiếu định hướng phát triển nghề nghiệp”.
2. Ai cũng muốn mình được lên Level
Khác với thời cha ông mình, người lao động hiện đại khát khao “level up” như cách họ upgrade app. Họ muốn học thêm, làm tốt hơn, chuyển sang một vai trò mới. Không có gì thất vọng và đau lòng hơn khi làm việc 5 năm vẫn làm y chang ngày đầu.
Một công ty A trong ngành công nghệ tại TP.HCM đã thí điểm “Chương trình UpSkill 6 tháng” cho toàn bộ nhân viên tech, kết quả: 83% nhân sự đánh giá “tôi có động lực làm việc hơn trước”.
3. “Cảm giác được đầu tư”: Động lực tăng hình
Chúng ta vẫn hay nói: “làm việc đừng cảm giác là mình đang bán thời gian để đổi lương”. Và một chương trình đào tạo thiết thực – dù ngắn hạn hay dài hạn – là dấu hiệu: Chúng tôi đầu tư vào bạn.
Người ta có thể quên lương tháng trước, nhưng nhớ mãi cái buổi workshop “thiết kế nghiệp tâm” do Tinh Hoa đồng tổ chức. Cảm giác được trồng dưỡng có thể khiến họ chọn ở lại, ngay cả khi offer kia làm tốt hơn một chút.
4. Đào tạo phải “fit”, đừng mặc đồ Free size cho nhân sự
Sai lầm lớn nhất trong đào tạo là nghĩ ai cũng cần học giống nhau.
Người vào sau cần đào tạo onboarding. Người có kinh nghiệm cần mentoring chuyên sâu. Có người học tốt qua workshop, có người phải coaching 1-1.
Tại Tinh Hoa, môi trường đào tạo cá nhân hóa được xem là tiêu chuẩn, không phải xa xỉ. Kết quả: tỷ lệ duy trì nhân sự cao hơn 30% so với mặt bằng chung cùng ngành.
5. Ngân sách đào tạo: Khoản đầu tư, không phải chi phí
Không ít doanh nghiệp Việt xem đào tạo là một khoản “phí”, khi cân đối ngân sách là việc đầu tiên bị cắt.
Nhưng hãy nhìn các doanh nghiệp lớn trên thế giới: Họ để ngân sách đào tạo ngay cả khi lỗ. Bởi đào tạo tạo ra sự hồi phục.
Chính vì vậy, câu nói khôi hài: “Còn tài chính là còn đào tạo” có khi cần được thay bằng: “Muốn có tài chính thì đầu tư vào đào tạo”.
6. Đào tạo nhưng không đo lường được: Câu chuyện nhạt và những buổi training lãng phí
Bao nhiêu buổi đào tạo diễn ra chỉ để… check list KPI?
Nếu sau mỗi lớp học, nhân viên không nhớ nổi 1 ý, hoặc không áp dụng được bài học vào thực tế, đó là đào tạo thất bại.
Để tránh “học cho vui”, doanh nghiệp cần thiết kế chương trình có mục tiêu, có đo lường và có feedback. Người học phải thấy mình khác đi sau buổi học.
7. Kỹ năng chen vào nhau: Kỹ thuật và cách làm người
Cái bẫy của nhiều chương trình đào tạo là chỉ tập trung vào kỹ năng chuyên môn, trong khi người tài còn cần phát triển khả năng lãnh đạo, giao tiếp, đồng cảm và thích nghi.
Một kỹ sư giỏi mà không làm việc nhóm được thì vẫn là một rủi ro. Hãy dạy họ kỹ năng làm người, không chỉ làm việc.
8. “Đào tạo xong là… nghỉ việc”: Làm sao để không bị gậy ông đập lưng ông?
Đây là nỗi sợ chính đáng: Đầu tư đào tạo xong rồi nhân sự đi mất. Nhưng nếu không đào tạo thì họ ở lại… trong trạng thái kém cỏi.
Cách giải là: tạo văn hóa gắn bó, xây dựng lộ trình phát triển cá nhân rõ ràng, và truyền đi thông điệp: “Bạn học để phát triển ở đây, không phải để rời đi”. Khi đó, đào tạo không còn là rủi ro, mà là bảo hiểm.
Kết luận: Giữ người không phải giữ chân – mà giữ “tâm”
Thời đại này, người tài không cần ai giữ chân. Họ chỉ cần thấy mình được lắng nghe, được học hỏi, được trồng dưỡng.
Đào tạo không chỉ là một công cụ nâng cấp kỹ năng, mà là một hình thức tôn trọng. Doanh nghiệp thông minh không hỏi: “phải tốn bao nhiêu để đào tạo?”, mà hỏi: “phải đánh đổi bao nhiêu nếu không làm điều đó?”
Và đôi khi, thứ khiến người ta ở lại không phải là ghế êm, lương cao, mà là một buổi học khiến họ tin: “Ở đây, tôi được lớn lên”.
